ÇOCUKLUĞUM / Maksim Gorki

 ARKA KAPAK

Gorki`nin Çocukluğum, Ekmeğimi Kazanırken ve Benim Üniversitelerim`den oluşan üçlemesi, Rus dilinde yazılmış en güzel otobiyografilerden biridir. Çocukluğum`da babasını küçük yaşta yitirdikten sonra taşındığı dedesinin evinde geçirdiği yılları anlatır. Miras kavgaları, doğumlar, ölümler, küçük Aleksey`in tanık olduğu ve bizzat maruz kaldığı akıl almaz şiddet, bu evde gündelik hayatın akışı içinde sıradan olaylardır.

"Herkesin herkese düşman" olduğu bu aile, 19. yüzyıl Rusya`sında hüküm süren acımasız ve hoyrat hayatın bir "küçük evreni"dir aslında. Neyse ki idealizmi ve tertemiz kalbiyle adeta bir halk filozofu olan ninesi hep Aleksey`in yanındadır. Bir de her biri hayatında iz bırakan çok sayıda capcanlı karakter vardır… Onlar sayesinde hayat zor olduğu kadar gizemli ve renklidir de. Hem Gorki`nin "kendi ülkelerinde bir yabancı gibi yaşayan, gerçekteyse o toplumun en iyileri olan" insanlardan ilkiyle tanışması da yine çocukluğuna rastlar… 

ALINTI

"Yaşadığım hayat hiç hoşuma gitmiyordu; umutsuzluk benzeri bir duygu içindeydim, ama nedense sürekli bunu gizlemeye çalışıyor, olay çıkartıyor, yaramazlık ediyordum."

"Adına sevgi denen duyguların canlı, insanın yüreğini titreten gökkuşağı benim yüreğimde solmuştu, her şeye karşı duyduğum kin kömür gazı ateşi gibi koyu mavi titrek bir ışık veriyordu ve kalbimde de yoğun bir hoşnutsuzluk duygusu, bu gri, cansız saçmalıkta bir başıma olduğum hissi için için yanıyordu."

YORUM

"Çocukluğumda bir kovan gibi görürdüm kendimi: Basit, sıradan insanlar, hayat üzerine bilgilerinin, düşüncelerinin balını arılar gibi kovanıma taşır, sunabildikleri ne varsa ruhumu zenginleştirmek üzere getirip cömertçe sunardı. Bal her zaman temiz olmazdı, hatta çoğu kez acı olurdu. Ama her bilgi, yine de baldı!"

Çocukluğum, Maksim Gorki'nin otobiyografi üçlemesinin ilk kitabı. Gorki ile tanışma kitabım, Ana eseriydi ve en sevdiğim klasikler arasında yerini alıyor. O eserde kaleminin akıcı ve kurgusunun tam oturduğu bir eser olarak tanımlayabilirim. Gorki'nin diğer eserlerini de merak ettiren bir eserdi.

Gelelim Çocukluğum eserine, Gorki, nakliyecilik yapan babasını 5 yaşındayken kaybeder, annesi ve anneannesiyle doğum yeri olan Nijni Novgorod'a döner. Anneannesi ve büyük babası tarafından Nijniy Novgorod'da büyütülür. Annesinin birçok kez bırakıp gitmesi, annesiyle iletişimi, bağını oldukça sınırlar. Onun yerine masalları ile büyüdüğü anneannesinin, üzerinde çok büyük etkisi vardır. Hem annesş hem babası olmuş diyebiliriz. Anneannesi çocukluğunu kaplamaktadır.  Gorki yalnızca birkaç ay okula gidebilmiştir. 8 yaşında çalışmaya başlamak zorunda kalmıştır, bu sayede Rus işçi sınıfının yaşamını yakından tanıdığını bir döneme geçer.Ve bu tanışması eserlerine de oldukça iyi bir şekilde yansıtacaktır. 

Çocukluğunun bu kadar yıpratıcı ve çok karmaşık geçmesi gerçekten okurken yorucuydu, okurken birlikteymiş hissiyatını verebilmiş. miş-mış ların bu kadar etkiliyse yaşamak ne kadar zordu ancak yaşayanın bileceği bir his. En sevdiğim bölümler Gorki'nin de olduğu gibi anneannesiyle geçirdiği zamanlardı. Anneannesi'nin okula gitmemesine rağmen kendini geliştiren bir insan olduğunu fark edebiliyoruz. Farklı inançlar, tanrılar ile büyütülmesi onun inanç konusunda da farklı izlenimler bıraktığını görebiliyoruz.

Maksim Gorki'yi yakından tanımak istiyorsanız üçlemeyi tavsiye edebilirim, çocukluğunun derinlerine gidip birde gençliğinin neler kattığını görmek için sabırsızlanıyorum açıkçası.