Reşat Nuri Güntekin,1925 yılında yayımlanan Dudaktan Kalbe adlı romanında farklı sosyal çevrelerden gelen kahramanların yaşam biçimlerini ele alırken, zaman zaman dönemin toplumsal ve siyasi yaşamına da ayna tutuyor.
Gelenek ve göreneklerin tanıtımında ve kişilik canlandırımında son derece başarılı olan yazar, yalın ve gösterişsiz bir anlatımıyla ve temiz bir İstanbul Türkçesiyle geniş kitlelere seslenebiliyor.
Ayrıca ilk romanı Çalıkuşu'nda olduğu gibi bu eserde de romanın kahramanlarının duygusal çalkantılarını ve mutsuz yaşam serüvenlerini ustalıkla aktarırken, okuyucuyu da İzmir'den Kütahya'ya, Bozyaka Bağları'ndan İstanbul'a Lamia ve Hüseyin Kenan'ın peşi sıra sürüklüyor adeta onların derin aşklarına tanıklık ettiriyor.
ALINTI
"Bazı şeyler öyle fena kırılır ki, hiçbir suretle tamiri kabil olmaz."
"Hislerin de insanların gibi renksiz, abus ihtiyarlıkları, sefilane ölümleri var... Bizim masumane sergüzeştimiz ihtiyarlamadan ölecek Kınalı Yapıncak..."
YORUM
"İnsan, gönlüne hükmedebilir mi?"
Reşat Nuri Güntekin 'nin kalemini severim. İlk tanışma kitabım Acımak olmasından sonra Çalıkuşu, Yaprak Dökümü ve şimdi de Dudaktan Kalbe. Darısı diğer eserlerine diyerek..
Her eserinde toplumun içinden karakterler ve dönemin kadınlar üzerinde ki rolünü baz alarak bir çerçeve oluşturuyor. Bu güzel bir şey ama bu eserinde de fark ettiğim üzere, bir şeylerin yanlış olduğunun farkında olmasına rağmen ona uygun çözümler üreterek değil de toplumda olan şeyleri yazıyor. Bu yanlış gibi gözükmeyebilir belki ama şöyle bir senaryo olduğunu düşünelim, yazarsınız toplumda bir farkındalık yaratmak istiyorsunuz ve bunu kurgulayarak gerçekçi bir hale getiriyorsunuz ve bu farkındalık yaratma isteğinizi doğru senaryolarla yazabildiğiniz halde yazmayıp kurgulayarak değil gerçeklikle oluşturuyorsunuz. Biraz çelişkili gibi geldi bana, ne kadar doğru tartışılır.
Amaç güzel ama sonuç için eksiklikler olduğunu dile getirsem yanlış mı düşünürüm acaba? Bunu bu eserde birkaç örnekle taçlandırabilirim. Buraya geçmeden önce ama kısaca hikayemizden bahsetsem daha iyi olacaktır.
Dudaktan Kalbe, gençken çektiği aşk acısı nedeniyle tekrar âşık olmayacağını, aşkın bir daha dudaktan kalbe inmeyeceğini felsefe edinmiş bir gencin öyküsü. Baba faktörü 'nün olmamanın etkisiyle oradan oraya savrulduğu bir hayatla başlayan daha sonrasında bir şekilde adapte olmaya çalışarak yaşayan bir genç. Ancak daha sonra bir arkadaşının vasıtasıyla öğrendiği yurtdışında eğitim alabileceğini öğrenince annesinin dükkânını satarak Avrupa'ya müzik eğitimi almaya gitmiş ve çok başarılı bir kemancı olmuştur.
Lamia kimsesiz bir çocuktur. Akrabasında yaşayan Lamia sıkıntı yaratmamak için kendisini asla birinci plana koymayan birisidir. Yengesine yardım etmek, yeğenleriyle vakit geçirmek vs vs bunu severek yapmasına rağmen içinde bir yerlerde eksiklik hisseden birisidir. Kenan'ı daha görmeden müziğine âşık olmuştur.
Kenan dayısının ısrarlarına dayanamayıp Türkiye'ye gelir ve bir şekilde Lamia'yla tanışırlar. Başlarda Lamia ya çocuk gözüyle bakmasına rağmen zaman geçtikçe ve birtakım olaylar yaşandıktan sonra Kenan daha sonra küçük Lamia ya âşık olur. Lamia onun aşkına inanmaz ve bu bir imkânsız aşk haline gelir ve bundan sonra can alıcı asıl hikâye başlamaktadır.
Özetlemek gerekirse konusu bu seyir içerisinde ilerliyor burada iki ana karakterden bahsettim ama eser de birçok yan ve ana karakter olacak roller bulunmaktadır. Onlardan bahsetmek istemiyorum yoksa dayanamayıp tüm kitabı anlatırım :)
Asıl hikayemiz başladıktan sonra Lamia 'nın çektiği sıkıntıları okurken fenalıklar geçirdim gerek topluma gerek Lamia'nın kendisine.. Yukarıda da bahsettiğim gibi kendini pek ön planda tutmayan bir karakter. Yardımsever olmak ayrı hakkını aramak apayrı konular. Lamia'nın başından geçen talihsizlikler silsilesi gerçekten eksilmiyor. Ve sevdikleri tarafından nasıl hor kullanıldığını tek tek görebiliyoruz.
Kenan karakteri apayrı bir karakter zaten. Daha en başından nasıl bir rol de olacağını kendi ağzıyla kendini toplumdan daha iyi ve net bir şekilde eleştiriyor. Eleştirilerinde ne kadar haklı olsa da bu sonu hak etti mi orası tartışılır. Ama şaşırdığımı dile getirebilirim. Böyle bir ters köşe beklemiyordum.
Yukarıda bahsettiğim çelişkilere örnek verecektim ama kitabın çok içine gireceğim örnekten vazgeçtim ama okuduktan sonra beni net bir şekilde anlayacağınızı düşünüyorum.
Toparlayacaksam olursam genel olarak konu bakımından, üslup ve ele alış biçimi bakımından severek okuduğum bir eserdi. Güntekin ne kadar acıklı sonlar yazsa da güzel duyguları ele alması gerçekten muazzam.
Kitapla kalın, keyifli okumalar..
